علم و تکنولوژی در روسیه

علم مدرن در روسیه از قرن هجدهم به طور فعال شروع به توسعه کرد، از آن زمان بسیاری از دانشمندان روسیه با اکتشافات مهم سهم قابل توجهی در علم جهان داشته اند.

بر اساس گزارش سرویس تحقیقات کنگره آمریکا، روسیه در سال 2020، 48 میلیارد دلار برای تحقیق و توسعه هزینه کرده است که این کشور را در رتبه هشتم در میان کشورهای جهان در این شاخص قرار داده است.

علم، به عنوان یک نهاد رسمی مانند انستیتو، در روسیه تحت رهبری پتر اول به وجود آمد. در سال 1724، آکادمی علوم سن پترزبورگ افتتاح شد وبسیاری از دانشمندان مشهور اروپایی دعوت شدند. که از جمله آنها مورخ گرهارد میلر و ریاضیدان معروف لئونارد اویلر بودند که نه تنها کتاب های درسی به زبان روسی را تالیف کردند، بلکه نویسنده بسیاری از آثار علمی در سن پترزبورگ شدند.

علم در دوره اتحاد جماهیر شوروی متمرکز شد و بخش قابل توجهی از دانشمندان در آکادمی علوم اتحاد جماهیر شوروی، موسسات آموزشی، موسسات تحقیقاتی کار می کردند. توسعه علم نه تنها در مسکو، لنینگراد، کیف، بلکه در نووسیبیرسک، اسوردلوفسک، خاباروفسک آغاز شد.

مدل سازمانی علم در روسیه در سال های 1917-1930 شکل گرفت و بر نیازهای صنعتی سازی متمرکز بود. در این دوره سازمان های علمی (کمیساریای مردمی کشاورزی، بهداشت و درمان و …) تشکیل شد.

در سال 1931، انواع اصلی مؤسسات علمی تأسیس شد: مؤسسه تحقیقاتی مرکزی، مؤسسه صنعتی در دانشگاه، مؤسسات مردمی (آزمایشگاه‌های کارخانه ها، لابراتوارهای مستقل) و مؤسسات منطقه‌ای شکل گرفتند و در دوره 1931 تا 1955، سازمان های علمی بر مبنای تحقیق و توسعه و طراحی فناوری تمایز یافتند.

در فواصل سالهای  1992تا2018 سه دانشمند با تابعیت روسیه برنده جایزه نوبل شدند و در فواصل سالهای 1992-2018 6 دانشمند با تابعیت روسیه برنده جایزه فیلدز شدند.

در دوره 1995-2005، دانشمندان روسی 286 هزار مقاله علمی منتشر کردند که 971.5 هزار بار در جهان مورد استناد قرار گرفتند (طبق تجزیه و تحلیل انتشارات در 11 هزار مجله علمی در جهان). بر اساس نتایج سال 2005، روسیه از نظر تعداد مقالات علمی منتشر شده در رتبه هشتم جهان و از نظر فراوانی استناد آنها در رتبه هجدهم قرار گرفت.

در همان زمان، در دوره 1999-2003، دانشمندان روسی 3٪ از تعداد جهانی انتشارات در مجلات علمی را به خود اختصاص دادند.

هزاران دانشمند با حجم زیادی از استنادهای بین المللی در روسیه کار می کنند. در میان آنها، فیزیکدانان، زیست شناسان و شیمی دانان بیشترین تعداد را دارند.

از سال 2000 تا 2007، تعداد درخواست های ثبت اختراع برای اختراعات در روسیه 47٪ افزایش یافت (از 26.7 هزار به 39.4 هزار) – دومین افزایش بزرگ در میان کشورهای G8  میباشد. همچنین این کشور دارای 3500 سازمان و مرکز برای توسعه علم و فناوری میباشد و 12 درصد از دانشمندان برجسته جهان در روسیه زندگی میکنند.